Mình không ở gần biển nên cứ thấy cá là thích. Một phần vì cá biển ăn ngon, một phần vì biết những con cá này có thể chế biến ra những món hàng khác có giá trị hơn: điển hình là nước mắm… thứ có thể gọi là nghề bền vững.
Cá biển thì ăn hấp, nướng và nấu canh lá chua, mùa hè này mà húp thì đã thôi rồi… chẹp.
Nhưng hơn cả vị giác, mình thích cá vì cảm giác nó thuộc về một chuỗi giá trị giản dị nhưng cực kỳ sâu sắc: từ chiếc thuyền nhỏ của người ngư dân đi sớm về khuya, đến từng đôi tay nhặt cá, phân loại, phơi nắng, tất cả là một phần trong guồng quay mưu sinh, nhưng cũng là một hệ sinh thái kinh tế.
Cá cơm, cá chích…nhỏ bé thôi, nhưng là nguyên liệu đầu vào của cả một ngành nghề : từ nước mắm, khô cá, đến bột cá, thức ăn chăn nuôi… Cái mình gọi là “nghề bền vững” chính là ở chỗ đó: một con cá, nhiều cuộc đời gắn với nó.
Ở MKA, bọn mình có cơ hội làm việc cùng nhiều DN, tổ chức phát triển để giúp các cộng đồng miền biển, miền núi tìm hướng đi dài hơi, không chỉ bán được con cá, mà còn biết gắn giá trị thương hiệu, chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc. Biến những điều giản dị thành sản phẩm có câu chuyện, có linh hồn.
——
Làm nhỏ nhưng nghĩ xa, có khi một xưởng nước mắm nhỏ, nếu làm đúng cách, còn tạo ra sản phẩm vào được thị trường Nhật, nơi người ta chọn nước mắm như chọn rượu vang theo vùng, niên vụ, theo nhà sản xuất.
Tại các nước phát triển, khi sản phẩm được định vị là thủ công – lên men tự nhiên – mang tính địa phương đặc sắc, người tiêu dùng sẽ tiếp cận nó như một sản phẩm văn hóa.
——
Nên mỗi lần thấy hình ảnh người dân gom cá bên bến cảng, mình lại nghĩ: những con cá ấy không chỉ dành cho bữa ăn hôm nay, mà còn có thể là một phần của tương lai kinh tế biển xanh, của những mô hình sinh kế không đánh đổi môi trường, của một Việt Nam vươn xa từ những điều nhỏ nhất.
Giữ nghề không chỉ là bảo tồn, mà là làm mới nó bằng thương hiệu, bằng chất lượng, và bằng niềm tin rằng chúng ta có thể tạo ra giá trị khác biệt từ chính quê hương mình.
Nếu bạn làm trong cộng đồng, đang khởi nghiệp vùng ven biển, hay chỉ đơn giản là quan tâm đến nông sản Việt – hãy bắt đầu từ câu chuyện con cá. Mình luôn sẵn lòng chia sẻ thêm từ góc nhìn của một người làm chiến lược phát triển.
Bài viết dựa trên trải nghiệm nghề của Gia Sư Nhật Minh và tham khảo từ nguồn báo chí, tài liệu JICA.
Cung cấp gia sư dạy kèm tại nhà và online trên Toàn Quốc
Phụ huynh cần gia sư cho con, xin liên hệ:
𝐇𝐨𝐭𝐥𝐢𝐧𝐞:
📞 0968.974.858
📞 0868.710.722
📞 0915.310.858
📞 09132.7777.4
🌐 Website: www.giasunhatminh.vn
